BADANIE ANTROPOLOGICZNE ROKU 2023 - WYNIKI KONKURSU

Jest nam niezwykle miło ogłosić wyniki ósmej edycji konkursu

Sekcji Antropologii Społecznej Polskiego Towarzystwa Socjologicznego

 

BADANIE ANTROPOLOGICZNE ROKU 2023

Polish Sociological Association Award for Best Research in Social Anthropology

 

 

Na konkurs zostało zgłoszonych 7 monografii:

 

Zofia Boni (2023) Feeding Anxieties. The Politics of Children's Food in Poland. New York-Oxford: Berghahn Books. 

 

Magdalena Chułek (2023) Jak wytwarzany jest slums? Studium przypadku mieszkańców Kibery i Korogocho w Nairobi. Seria: Monografie Fundacji na rzecz Nauki Polskiej. Wrocław: FNP. 

 

Wojciech Łukowski (współpraca Wojciech Bedyński, Justyna Godz) (2023) Małe miasto w wielkim świecie. O społecznych praktykach mobilności. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar. 

 

Małgorzata Malińska (2023) Kobieta i rodzina w Egipcie i Sudanie. O kobiecości, seksualności i płodności. Warszawa: Dialog.

 

Przemysław Nosal (2023) Sportowe zakłady bukmacherskie. Społeczna praktyka grania. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.

 

Anna Wieczorkiewicz (2022) Szkice o drodze do Indii. Topika podróży ‘orientalnej’ w kulturze współczesnej. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego. 

 

Anna Zawadzka (2023) Więcej niż stereotyp. „Żydokomuna” jako wzór kultury polskiej. Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Slawistyki PAN.

 

Jury podjęło decyzję o przyznaniu 

nagrody głównej

Magdalenie Chułek

za monografię

Jak wytwarzany jest slums? Studium przypadku mieszkańców Kibery i Korogocho w Nairobi

i wyróżnienia

Zofii Boni

za monografię 

Feeding Anxieties. The Politics of Children's Food in Poland

 

 

Uzasadnienie przyznania nagrody głównej

 

W pierwszej kolejności należy zwrócić uwagę, że monografia Jak wytwarzany jest slums? Studium przypadku mieszkańców Kibery i Korogocho w Nairobi powstała na podstawie wieloaspektowych badań etnograficznych prowadzonych przez Magdalenę Chułek w dwóch slumsach Nairobi. Fakt ten wart jest podkreślenia, ponieważ pomimo wymagającego i trudnego terenu Autorce udało się zebrać/pozyskać niezwykle wartościowy pod względem poznawczym materiał etnograficzny (200 wywiadów).  Co więcej materiał ten został poddany krytycznej i przekonującej analizie antropologicznej za pomocą klasycznych oraz współczesnych koncepcji teoretyczno-metodologicznych osadzonych zarówno w tradycji antropologii społeczno-kulturowej (M. Mauss, A. Appadurai), jak i szeroko rozumianych nauk humanistycznych i społecznych (M. Archer). Na uwagę zasługuje także to, że Autorka skutecznie uniknęła powielanych w badaniach nad slumsami procesu, który został określony w monografii mianem „odesencjalizowania” działań i postaw osób zamieszkujących te tereny. Krytyczna analiza literatury dotyczącej slumsów, dekonstrukcja samego pojęcia slums pozwala patrzeć na to zjawisko z innej niż dotychczas perspektywy. Autorka wyszła poza ograniczający wybór między badaniem struktur a badaniem sprawczości, akcentując wzajemne przeplatanie się „obiektywnych” (w sensie makro) i „subiektywnych” (w sensie mikro) sił wytwarzających slumsy w Nairobi. Skupia przede wszystkim uwagę na praktykach społecznych mieszkańców i tworzonych przez nich dyskursach. Co więcej, slums potraktowany jest jako swoiste laboratorium analizy globalnych realiów współczesnych miast i społeczeństw.  Zakończenie tej pracy zawiera otwarcie na nowe projekty badawcze, wynikające z uzyskanych przez Autorkę wyników. Wszystkie kryteria, które wskazano w regulaminie konkursu zostały zrealizowane w pełni i na najwyższym poziomie. 

 

Uzasadnienie przyznania wyróżnienia

Książka Zofii Boni pt. Feeding Anxieties. The Politics of Children’s Food in Poland dotyczy ważnego w świecie zachodnim problemu żywienia dzieci i jego konsekwencji publicznych. Autorka analizuje to zjawisko w oparciu o różnorodny materiał badawczy, sięga do perspektywy mikro i makro w rozumieniu współczesnych zagadnień dotyczących żywienia rozważanych przede wszystkim w obrębie sociological food studies. Niezwykle wartościowe pod względem zarówno poznawczym, jak i politycznym jest podjęcie przez Autorkę badań etnograficznych wpisujących się w tradycję stosunkowo nowych studiów w obrębie nauk społecznych i humanistycznych jaką są childhood studies. Przyjęta przez Autorkę perspektywa etnograficzno-analityczna zmierza do uchwycenia doświadczenia dziecięcego, które w badaniach antropologicznych było do niedawna nieobecne bądź całkowicie zapośredniczone przez narracje dorosłych. Potraktowanie dzieci jako pełnoprawnych aktorów życia społecznego jest zabiegiem, który z jednej strony odsłania to, co marginalizowane przez nauki społeczne i humanistyczne, z drugiej zaś pozwala uniknąć bezrefleksyjnego reprodukowania relacji władza-wiedza. Autorce udało się skutecznie uniknąć stworzenia uprzedmiatawiającego obrazu dzieci pozbawionych sprawczości – gest ten zasługuje na docenienie. Zwraca ona też uwagę na istotność kwestii etycznych związanych z badaniem prowadzonym wśród dzieci.

 

 

Jury pracowało w składzie:

 

Dr hab. Michał Mokrzan, Uniwersytet Wrocławski

Prof. dr hab. Janusz Mucha, 

emerytowany profesor AGH w Krakowie i Uniwersytetu w Białymstoku

Dr Sylwia Urbańska, Uniwersytet Warszawski

Dr hab. Katarzyna Warmińska-Zygmunt, prof. UEK, Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie