Sympozjum SAS 13-15.09.2018 w Lublinie pod hasłem "Różne wzory. Badanie praktyk kulturowych i wytworów artystycznych w perspektywie otwierania lub zamykania się wspólnot na inność i zmianę" "

 

Program SAS Lublin 13-15.09 Różne wzory

 

Czwartek 13.09

 

godz. 14.30 – otwarcie sympozjum  

Agata Sztorc, Prezentacja Galerii Labirynt

GOŚĆ:15.00-16.00 Dawid Marszewski (UA w Poznaniu) We are only guests - malarstwo, instalacje, wideo

GOŚĆ:16.00-17.00 Anna Kawalec (IK KUL ) NEXUS - widziane oczyma antropologa

17.30-18.45 Sesja I. Różne wzory relacji sztuka-społeczeństwo, społeczeństwo-sztuka

Prowadzący: Paweł Możdżyński

Przemysław Kisiel, „Wędrowiec” Hieronima Boscha jako archetypiczny wzorzec „innego-obcego”

Kalina Kukiełko-Rogozińska, Śladami Edwarda Curtisa. Opowieść o ginącej rasie

Filip Skowron, Czy z wieżowca widać więcej? Dziedzictwo w muzeach a uczestnicy kultury

19.30-20.30 Zwiedzanie Brain Damage Gallery

 Piątek 14. 09

           9.00-11.00 Sesja II. Życie codzienne

Prowadząca: Magdalena Łukasiuk

Monika Bokiniec, Estetyzacja codzienności i artyfikacja przedmiotów użytkowych na przykładzie osób prowadzących tzw. bullet journal

Agata Bachórz, „Żywienie zbiorowe” czy sektor kreatywny? Przemiany znaczeń jedzenia od codziennego obowiązku przez uczestnictwo w kulturze do projektu zawodowego

Gabriela Juranek, Moda francuska w latach 1775-1789: między wielokulturowością a utrwalaniem własnej dominacji w modzie ówczesnej Europy 

Adam Roland Dobrzeniecki-Łukasiewicz,  Sztuka jako wyraz codzienności-bezdomni artyści

Magdalena Szubielska, Katarzyna Pasternak, Marzena Wójtowicz, Anna Szymańska, Marcin Wojtasiński, Wpływ oglądania sztuki artystów i artystek z niepełnosprawnością wzroku na zmianę postaw wobec osób niewidomych

11.30-13.30 Sesja III. Projekt-Obcy

Prowadzący: Przemysław Kisiel

Marcin Deutschmann, Magdalena Piejko, Michał Wanke, Odyseja FreedomBus – sztuka poznania

Katarzyna Kalinowska, Kaja Rożdżyńska, Separujące i ochronne funkcje izolacji. Narzędzia oswajania inności na przykładzie działalności artystyczno-edukacyjnej Teatru 21

Bogna Kietlińska, Aleksandra Zalewska-Królak, „Sztuka latania” – teatralna opowieści o dziecięcym świecie inności

Maria Małanicz-Przybylska, Muzycznie odwrócony stereotyp obcego

Karolina Wanda Olszowska, Wpływy chrześcijańskie w twórczości Halide Edip Adıvar

GOŚĆ: 13.30-14.30 Paweł Możdżyński (UW) Dwie sztuki zaangażowane. Dwie perspektywy obcości

GOŚĆ: 16.00-17.00 Tomasz Rakowski (UW) Etnografia, eksperyment, współdziałanie. O powstawaniu nowych pól poznania w sztuce społecznej i partycypacyjnej

              17.30-19.00 Sesja IV. Wspólnoty-Terytoria

Prowadząca: Anna Horolets

Karolina Ciechorska-Kulesza, Sztuka w regionalnych i lokalnych projektach tożsamościowych. Przykłady z niedookreślonych regionów Ziem Zachodnich i Północnych 

Maria Działo, Skrzynie i kufry wianne na pograniczu Lubelszczyzny i Podkarpacia – nowe życie starych skrzyń

Marcin Kosman, Od drewnianego pajaca do wojownika w walce klas: psychologiczna przemiana Pinokia według Aleksieja Tołstoja

Sobota 15.09

 9.00-11.00 Sesja V. Literatura-Dyskurs

Prowadząca: Dorota Rancew-Sikora

Krzysztof Cichoń Divisio, distinctio, articulatio i inne klasyczne pojęcia wobec fenomenu „wzoru".

Zofia Małysa, Artysta czy artysta. Współczesny twórca w obliczu (hiper)kapitalistycznych reguł rynku sztuki na przykładzie „Mapy i terytorium” Michela Houellebecqa

Marta Cobel-Tokarska, Opis literacki Europy Środkowej epoki transformacji i posttransformacji: między swojskością a obcością

Borys Cymbrowski, Między dziełem a społeczeństwem. Literatura i sztuka w pracach Norberta Eliasa. Próba interpretacji

11.30-13.30 Sesja VI Artysta-Działanie artystyczne

Prowadząca: Joanna Bielecka-Prus

Joanna Szczepanik, Sztuka jako barometr nastrojów społecznych. O „nowakach” Jany Shostak

Liliana Kozak, Sztuka – ludzka przestrzeń

Agnieszka Kuczyńska, Znaki swoje i obce – lekcja surrealizmu

Magdalena Milerowska, Motyw maski w obrazach Felixa Nussbauma

Karolina Greś, Inność jako klucz do wspólnoty. Antyportretowa działalność Marka Zajko

13.30 zamknięcie sympozjum

 

Lublin, 13-15 września 2018

Zaproszenie

Na organizowanym sympozjum połączonych Sekcji Antropologii Społecznej i Socjologii Sztuki PTS chcemy zadać pytanie o to, na ile i w jaki sposób praktyki kulturowe/artystyczne stają się tym, co wyraża różnice i sprawia wrażenie, że „oni” są inni i obcy, a co i jak powoduje, że poprzez sztukę możemy „ich” zobaczyć, odkryć nasze podobieństwo i wspólnotę. Sztuka posłuży nam jako forma komunikacji, "system wczesnego ostrzegania", ważny detektor zjawisk społecznych i źródło rozwiązań.  Sztuka jest w naszym ujęciu szansą, bo pozwala na ograniczoną dezorganizację i eksperymentowanie, jest ładunkiem energii i odwagi, szczególnym przywilejem i wyjątkowym środkiem działania. Chcemy także zwrócić uwagę na poważny problem wykorzystywania kultury/sztuki do tworzenia i zaostrzania podziałów między ludźmi.

Goście

Paweł Możdżyński ISNS UW

Tomasz Rakowski IEiAK UW

Anna Kawalec IK KUL

Dawid Marszewski UA w Poznaniu

Organizatorzy

Sekcja Antropologii Społecznej i Sekcja Socjologii Sztuki PTS

Oddział Lubelski PTS

Instytut Socjologii UMCS

Instytut Stosowanych Nauk Społecznych UW

Galeria Labirynt w Lublinie

Problematyka sympozjum

Antropologia sztuki tradycyjnie specjalizuje się w badaniu wytworów społeczności „dalekich”, obejmując swoim zainteresowaniem zarówno formy estetyczne o symbolicznym znaczeniu dla określonych rytuałów i wierzeń (figury, rzeźby, maski, stroje, tańce, malunki), jak i te, które spełniają swoje funkcje w praktycznym życiu codziennym (tkaniny, kosze, dzbany, broń) lub łączą jedno z drugim. Obejmuje także ludzkie ciało jako obiekt artystycznego zdobienia. Sztuka tych społeczności nie występuje jako oddzielna instytucja, lecz jest ściśle włączona w całość życia wspólnoty i może być wskaźnikiem zmian w niej zachodzących, a także probierzem jej otwartości na odmienne systemy społeczne i kulturowe.

Antropolodzy są szczególnie predysponowani do tego, aby badać związki między zjawiskami odległymi pod względem tematów, obszarów i czasów, aby te związki pokazywać i tłumaczyć. Początkowo sztuka była badana przez antropologów w kontekście kolonizacji. Przedmioty artystyczne były wówczas pozyskiwane do kolekcji muzealnych, a kolonizator zagarniał je przyzwyczajony do ujmowania ich jako końcowych (ostatecznych) „efektów” działania, odrębnych od aktu tworzenia. Obecnie antropolodzy uczą się ujmować inaczej praktyki kulturowe i wytwory artystyczne, powstające zarówno w obrębie społeczności tradycyjnych, jak i w ramach skomplikowanych społeczeństw miejskich, aby łączyć podzielone zjawiska oraz sposoby ich rozumienia w całość.  Zjawiska artystyczne nie są zatem postrzegane wyłącznie ani głównie pod kątem estetyki, ale jako formy aktywności zakorzenione w świecie kultury i umieszczone w sieciach złożonych społecznych relacji.

Antropolodzy i socjolodzy sztuki badają procesy, które prowadzą do powstawania wytworów sztuki, przypisywania (lub odbierania) im artystycznej wartości, a potem także sposoby ich przemieszczania, sprzedaży i ekspozycji. Punktem wyjścia jest dla obu dyscyplin pytanie: jak to jest, że dzieło stworzone w określonej sytuacji i dla konkretnego odbiorcy, żyje dłużej niż jego twórca i odbiorca, nie traci swego głosu i przemawia w kompletnie innych epokach i okolicznościach? I w jaki sposób to społeczeństwo, które je stworzyło, jest rozpoznawane w swoich dziełach? Krytycznie ukazują kupowanie, przewożenie i eksponowanie dzieł sztuki jako praktyki „dekulturacji” czy „dehumanizacji” oraz kontynuację praktyk kolonialnych. Pokazują, jak dominujące kraje kapitalistyczne wywierają globalną presję na procesy twórcze narzucając im rynkową logikę konkurencji i zarobku. Badają także to, jak lokalne społeczności poprzez sztukę bronią swoich kultur przed siłami zewnętrznymi przez sztukę.

Na płaszczyźnie komunikacji wytwory sztuki i zjawiska artystyczne są spoiwem wspólnoty, wskazują na jej wartości i postawy, sukcesy i problemy. Wyrażają jej unikalność, ale zarazem wykraczają poza jej usytuowanie i wynikające z niego cechy szczególne, ujmują i przekazują dalej doświadczenie ludzkie o charakterze uniwersalnym oraz pozwalają ludziom uniwersalność swojej natury wyrazić i przeżyć.

Zdolność przenoszenia znaczeń między miejscami i w czasie rodzi szereg dalszych pytań w kontekście ich specyficzności i uniwersalności, zdolności odróżniania i upodabniania do siebie kultur i grup ludzkich. Sztuka, która wyraża kultury lokalne i narodowe, pośredniczy w interakcjach między krajami i kulturami szerszego zasięgu. W kontekście obecnej sytuacji w Polsce, Europie i USA szczególnego znaczenia nabrała sprawa zamknięcia i otwarcia kulturowego w dyskusji o uchodźstwie, migracji, zagrożeniu kultury narodu oraz obecności tzw. obcych. Chcemy zatem także zrozumieć to, w jaki sposób praktyki kulturowe i zjawiska artystyczne mogą spełniać swoją rolę w kontekście otwierania wspólnot na inność i na zmianę.

Proponujemy dyskusję skupioną wokół następujących zjawisk włączania i wykluczania poprzez sztukę i praktyki artystyczne:  

·       na poziomie treści: zjawisko dyfuzji form i wzorów, asymilacja elementów obcych, budowanie barier, uszczelnianie i ochrona przed cudzoziemszczyzną,

·       na poziomie reprezentacji: oswajanie obcości, stereotypizacja Obcego, orientalizacja,

·       na poziomie uczestnictwa: włączanie i wykluczanie z uczestnictwa, tworzenie/burzenie barier wstępu, budowanie/zacieranie dystynkcji społecznych, nowe formy uczestnictwa w kulturze,

·       na poziomie światów życia: włączanie/wyłączanie sztuki jako praktyki kulturowej z życia, sztuka codzienna versus sztuka odświętna, obecność/nieobecność sztuki w różnych kontekstach życia społecznego,

·       na poziomie epistemologicznym: sztuka jako źródło wiedzy (badania oparte o sztukę, perspektywa indygeniczna) lub niewiedzy, 

·       na poziomie podmiotu tworzącego: działanie artystyczne jako działanie włączające (np. sztuka zaangażowana) lub alienujące twórcę (np. rola artysty-samotnika), mit wyjątkowości i odrzucenia.

Zgłoszenia

Abstrakty zawierające do 300 słów prosimy przesyłać na adres mailowy: rozne.wzory@wp.pl do dnia 20.06.2018 r.

Informacja o przyjęciu referatów do wygłoszenia zostanie rozesłana do 30.06.2018.

Koszt uczestnictwa wynosi 100 PLN dla studentów i doktorantów oraz 150 PLN dla pozostałych uczestników, obejmuje przerwy kawowe i materiały konferencyjne (opłata nie obejmuje dojazdów, noclegów ani wyżywienia).

Po zaakceptowaniu propozycji referatu należy dokonać wpłaty do dnia 31.08.2018 na konto, którego numer podamy wraz z innymi informacjami organizacyjnymi.

Komitet organizacyjny

Joanna Bielecka-Prus, IS UMCS j.bielecka.prus@gmail.com

Dorota Rancew-Sikora, IFSiD UG dorota.rs@wp.pl

Magdalena Łukasiuk, ISNS UW

Przemysław Kisiel, KS UEK