Konkurs Badanie Antropologiczne Roku 2018 rozstrzygnięty

Do konkursu zostały zgłoszone w tym roku następujące publikacje:

1)   Magdalena Brzezińska, W cieniu europejskiej twierdzy. Obraz Zachodu wśród Afrykanów w Gwinei Bissau. Warszawa 2017

2)   Tarzycjusz Buliński. Szkoła w amazońskiej puszczy. Formy i znaczenie edukacji w społecznościach tubylczych Amazonii. Gdańsk 2018

3)   Mateusz Halawa i Marta Olcoń-Kubicka. Digital householding: calculating and moralizing domestic life through homemade spreadsheets, „Journal of Cultural Economy”, 2018, s. 1-21

4)   Maria Małanicz-Przybylska. Między dźwiękami Skalnego Podhala. Współczesna góralszczyzna. Warszawa 2018

5)   Joanna Mizielińska. Odmienne czy zwyczajne? Rodziny z wyboru w Polsce. Warszawa 2017

6)   Karolina Radłowska, Tatarzy polscy. Ciągłość i zmiana. Białystok 2017

7)   Tomasz Szlendak, Krzysztof Olechnicki. Nowe praktyki kulturowe Polaków. Megaceremoniały i subświaty. Warszawa 2017

Jury podjęło decyzję o przyznaniu nagrody głównej

Tarzycjuszowi Bulińskiemu

za książkę

Szkoła w amazońskiej puszczy. Formy i znaczenie edukacji w społecznościach tubylczych Amazonii na przykładzie Indian E’ñepá z Wenezueli

oraz dwóch wyróżnień:

Magdalenie Brzezińskiej za książkę W cieniu europejskiej twierdzy. Obraz Zachodu wśród Afrykanów w Gwinei Bissau

i Joannie Mizielińskiej za książkę Odmienne czy zwyczajne? Rodziny z wyboru w Polsce

Uzasadnienie

Praca Tarzycjusza Bulińskiego to praca pionierska, pierwsze opracowanie przez polskiego badacza poświęcone funkcjonowaniu szkoły wśród ludów tubylczych Amazonii. Autor przedstawia w niej szkołę jako zespół codziennych cielesnych praktyk kulturowych, dzięki którym społeczności tubylcze osiągają cele wytyczane przez ich obrazy świata.  Praca powstała w oparciu o wielokrotne pobyty w terenie wśród Indian E’ñepá z Wenezueli, co umożliwiło perspektywę porównawczą i procesualną, a także otwartość na to, co nieoczekiwane. Prowadzone w kilku grupach lokalnych badania, umożliwiły zarówno perspektywę porównawczą i procesualną, jak i otwartość na przypadki.

Wartością nagrodzonej pracy jest też jej teoretyczna oryginalność, książka wykorzystuje koncepcję antropologii szkoły zbudowanej przez autora oraz Martę Rakoczy. Dzięki tej optyce szkoła mogła zostać zaprezentowana nie jako instytucja edukacyjna, lecz jako zestawy działań społecznych zapośredniczonych i współkształtowanych przez czynniki sytuujące się poza nimi, w szczególności przez ontologie, kosmologie, struktury społeczne i polityczne.

Warto także podkreślić wysoką świadomość etyczną, metodologiczną i językową autora. Buliński jest badaczem doświadczonym, konstruującym narrację w sposób wciągający, a jednocześnie zachowujący świadomy dystans wobec własnej retoryki.

Ważnym atutem pracy Bulińskiego jest to, że pisząc o szkole przygląda się instytucji dobrze rozpoznanej w naszej kulturze, ale w innym, odległym kontekście. Niezależnie od samej poznawczej wartości jest to powrót do ideału antropologii jako dyscypliny, która pozwala na przyjrzenie się nam z innej perspektywy. Właśnie dlatego, że autor zajmuje się instytucją tak dobrze znaną. Nagrodzona książka może być doskonałym przyczynkiem do głębszej dyskusji o roli edukacji w naszym społeczeństwie.

Uzyskany w książce obraz działania i znaczenia szkoły jest wyjątkowo bogaty w etnograficzne szczegóły, zanurzony w historii, autorowi udało się oddać tubylczą logikę działania w świecie, oraz uchwycić indiańską perspektywę praktykowania szkoły. Książka ta ma fundamentalne znaczenie dla antropologii szkoły i antropologii edukacji.

Jury pracowało w składzie:

Natalia Bloch, UAM, laureatka nagrody „Badanie Antropologiczne Roku” 2017

Karolina Ciechorska-Kulesza, Uniwersytet Gdański

Ewa Michna, Uniwersytet Jagielloński

Bartłomiej Walczak, Uniwersytet Warszawski