BADANIE ANTROPOLOGICZNE ROKU 2024 - WYNIKI KONKURSU

 

BADANIE ANTROPOLOGICZNE ROKU 2024

 

WYNIKI KONKURSU

  

 

Jest nam niezwykle miło ogłosić wyniki dziewiętej edycji konkursu 

Sekcji Antropologii Społecznej Polskiego Towarzystwa Socjologicznego

 Badanie Antropologiczne Roku 2024

Polish Sociological Association Award for Best Research in Social Anthropology

 

Na konkurs zostało zgłoszonych 8 artykułów:

 

Agata Bachórz. 2023. „Rzuciła pracę w korpo i zajęła się... gotowaniem”. Praca z jedzeniem, nieoczywiste transformacje zawodowe i poszukiwanie alternatywnej relacji ze światem. Studia Socjologiczne 1(248): 59-86. DOI:10.24425/sts.2023.144834

 

Agata Dziuban. 2024. Imposed Mobility, Legal Ambiguity, Institutionalized Abandonment: Exploring the Sex Work Crimscape in Contemporary Poland. Critical Criminology 32: 357–374. DOI: 10.1007/s10612-024-09778-0

 

Magdalena Gajewska, Magdalena Herzberg-Kurasz, Magdalena Żadkowska, Marianna Kostecka, Bogna Dowgiałło. 2023. Room of her own: remaking empty nest and creating herspaces in practices of Polish mothers whose children left home. European Journal of Women’s Studies, 30: 7-21. DOI:10.1177/13505068221110336

 

Karolina Izdebska. 2024. Countryside, Borderlands, Nature – Public Art beyond the City. Rural Sociology 89(3): 431-455. DOI: 10.1111/ruso.12551

 

Filip Rogalski. 2023. “You Become Pretty Much a Healthcare Worker”. The Parenting of a Child with Inherited Metabolic Disease and its Metaphors. Medicine Anthropology Theory 10(3): 1–24. DOI: 10.17157/mat.10.3.6702

 

Tomasz Sahaj. 2023. Miejsca masowych egzekucji jako element dziedzictwa kulturowego, rozwoju regionalnego i tanatoturystyki na wybranych przykładach z Wielkopolski. Rozwój Regionalny i Polityka Regionalna 6: 149-170.

 

Magdalena Wojciechowska. 2023. “I was ashamed, and now I am proud as I finally know how to let go.” How Female Polers Perceive, Experience, and Give Meanings to Their Bodies—An Ethnographic Case Study. Qualitative Sociology Review 19(4):26-51. DOI: 10.18778/1733-8077.19.4.02.

 

Joanna Zalewska, Bogumiła Mateja-Jaworska, Adam Buczkowski. 2024. Towards Modern Laundry Practice in Urban Socialist Poland. Home Cultures. DOI: 10.1080/17406315.2024.2377883

 

Jury podjęło decyzję o przyznaniu 

nagrody głównej

 

Agacie Dziuban 

za artykuł

„Imposed Mobility, Legal Ambiguity, Institutionalized Abandonment: Exploring the Sex Work Crimscape in Contemporary Poland” 

(Critical Criminology, 2024)

 

 

 

i dwa równorzędne wyróżnienia

 

Agacie Bachórz 

za artykuł 

„’Rzuciła pracę w korpo i zajęła się... gotowaniem’. Praca z jedzeniem, nieoczywiste transformacje zawodowe i poszukiwanie alternatywnej relacji ze światem” 

(Studia Socjologiczne, 2023)

 

 

Joannie Zalewskiej, Bogumile Matei-Jaworskiej i 

Adamowi Buczkowskiemu

za artykuł 

„Towards Modern Laundry Practice in Urban Socialist Poland” (Home Cultures, 2024)

Uzasadnienia

Nagrodzony artykuł Agaty Dziuban pt. „Imposed Mobility, Legal Ambiguity, Institutionalized Abandonment: Exploring the Sex Work Crimscape in Contemporary Poland” (Critical Criminology, 2024) jest doskonałym przykładem badania antropologicznego, które łączy teoretyczną głębię z odwagą podejmowania trudnych społecznie tematów. Tekst dotyka procesów splatania oraz napięć pomiędzy tym, co prywatne i publiczne, obyczaju i prawa, ludzkiej wolności i formatującej indywidualność presji systemowej. Oparty jest on na bardzo trudnym do pozyskania i niezwykle wrażliwym materiale empirycznym dotyczącym sytuacji w Polsce pracownic seksualnych pochodzących z Ukrainy. Materiale, który został poddany analizie tak, by pokazać totalizujący charakter państwa pozbawiającego jednostki podmiotowości i skazującego je na niewidzialność, ale też tak, by nie zacierać ich niepowtarzalności, by podkreślić unikalność każdej z nich. Artykuł jest bardzo dobrze ugruntowany w literaturze przedmiotu, oferuje nowe kategorie teoretyczne (jak crimescape), a przy tym jest niezwykle czuły wobec jego bohaterek. Tekst doskonale też pokazuje paradoksy wojny, która choć okrutna, jest formą stanu wyjątkowego, zawieszającego reguły systemowe i wytwarzającego nowe przestrzenie wolności. Artykuł dowodzi również, iż nauki społeczne nie utraciły nic ze swojego krytycznego potencjału, zaś ich siłą jest zdolność dostarczania świadectw opresyjności systemu, ale też mocy drzemiącej w tych, którzy starają się żyć w nim po swojemu. Tekst Agaty Dziuban nie ogranicza się do akademickiej analizy – oferuje narzędzia do kształtowania polityk publicznych i wspierania osób pracujących w nieformalnych sektorach. Jest przykładem antropologii zaangażowanej łączącej teoretyczną refleksję z rzeczywistym wpływem społecznym. 

 

 

Wyróżniony artykuł Agaty Bachórz pt. „’Rzuciła pracę w korpo i zajęła się... gotowaniem’. Praca z jedzeniem, nieoczywiste transformacje zawodowe i poszukiwanie alternatywnej relacji ze światem”(Studia Socjologiczne, 2023) to ważne studium dotyczące życiowych strategii osób należących do nowych klas średnich żyjących we współczesnej Polsce, oparte na wywiadach pogłębionych prowadzonych z osobami pracującymi z jedzeniem. Wnikliwa analiza narracji dotyczących  transformacji zawodowych przedstawianych jako całkowity zwrot biograficzny, zawiera ich dekonstrukcję i krytyczne odczytanie. Tekst doskonale pokazuje też nowe konteksty, w których pojawia się dziś jedzenie oraz praca. Autorka sugestywnie unaocznia zwłaszcza  zmiany statusu pracy manualnej, stającej się nowym rodzajem twórczości oraz w interesujący sposób pokazuje na czym polegają procesy uzawodowiania pasji przez osoby usiłujące walczyć o zawodową autonomię. Artykuł dowodzi też wyłaniania się nowych postaci klasowej dystynkcji, w ramach której jako symbol wysokiego statusu zawłaszczone zostają praktyki charakterystyczne dla klas niższych, zaś formą kulturowego wyrafinowania stają się różne formy neotradycjonalnych praktyk społecznych, takich, jak przygotowywanie jedzenia. 

 

 

Wyróżniony tekst pt. „Towards Modern Laundry Practice in Urban Socialist Poland” (Home Cultures, 2024) autorstwa Joanny Zalewskiej, Bogumiły Matei-Jaworskiej i Adama Buczkowskiego to etnograficzny zapis społecznego procesu wkraczania nowej technologii w codzienne życie polskich rodzin w latach 1945-1989, który pozwolił na uchwycenie procesu wieloetapowej transformacji życia codziennego w naszym kraju. Przeobrażające się praktyki prania, osadzone w relacjach społecznych  oraz w świecie materialnym i idei, na skrzyżowaniu tego, co prywatne i publiczne, zostały w artykule potraktowane jako wskaźnik tych zmian. Ambitny projekt teoretyczno-metodologiczny, jest ciekawym głosem w ramach etnografii historycznej, w którym centralne miejsce zajmują obiekty, technologie, ale też wiedza i ludzkie działania. Autorów charakteryzuje ciekawość codziennych, ludzkich praktyk toczących się na marginesach wielkich narracji polityczno-historycznych, wrażliwość i otwartość w śledzeniu wątków genderowych w praktykach związanych z higieną i praniem. Artykuł ukazuje społeczne usytuowania technologii i różnic społecznych wpływających na możliwości jej wykorzystania, oferuje świeże i twórcze spojrzenie na współczesną nam, lokalną historię. Praca ta stanowi doskonały przykład, jak antropologia może badać pozornie prozaiczne, ale kluczowe aspekty codziennego życia, ukazując ich złożoność w kontekście społeczno-kulturowym.

 

 

 

Jury pracowało w składzie: 

Dr Magdalena Chułek, Uniwersytet Warszawski

Prof. dr hab. Marek Krajewski, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Dr hab. Ewa Michna, prof. UJ, Uniwersytet Jagielloński

Dr hab. Anna Witeska-Młynarczyk, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie